Niedawno Toyota poinformowała, że rozważa opóźnienie wprowadzenia systemu odzyskiwania energii kinetycznej o rok. Dlaczego zespół, który posiada najwięcej środków na rozwój i doświadczenie z podobnymi systemami chce zdecydować się na taki krok? Jakie są zalety, a jakie wady KERS i dlaczego właśnie teraz ktoś wpadł na pomysł zastosowania tego w Formule 1?

System odzyskiwania energii kinetycznej KERS ma służyć poprawie widowiska, zwiększeniu szans na wyprzedzanie i zmianie postrzegania Formuły 1, która już dawno przestała wyprzedzać przemysł samochodowy. Wszelkie technologie obecne w Formule 1 są tak poobstawiane regulaminami, że inżynierowie nie mają już praktycznie żadnego pola do popisu. Rozwój silników jest zamrożony, elektronika jest ujednolicona, a skrzynie biegów osiągnęły tak zawrotną szybkość, że ich dalszy rozwój wydaje się trudny, jeśli nie niemożliwy. Jedyne zmiany zachodzą jeszcze w aerodynamice, jeśli zaś chodzi o mechanikę, postawiono w pełni na niezawodność. W efekcie mamy małe prawdopodobieństwo odpadnięcia kogokolwiek, a samochody są na tyle zbliżone i udoskonalone aerodynamicznie, że kwalifikacje do Grand Prix stały się dużo ciekawsze od samych wyścigów.

Od przyszłego roku, po 11 latach niebytu, zostaną wprowadzone gładkie opony. Zmieni się też budowa samochodów, w których zostanie znacznie ograniczona aerodynamika, a także zostanie wprowadzony KERS. Dwie pierwsze zmiany są czymś, co może być kluczowe dla całego widowiska: przejście z przyczepności aerodynamicznej na mechaniczną zdecydowanie powinno poprawić widowisko. Jednakże wprowadzenie KERS jest już inną kwestią.

System KERS jest nie tylko próbą poprawy widowiska i zwiększeniem szans na wyprzedzanie, ale także ukłonem w stronę zespołów i inżynierów obecnych jeszcze w Formule 1. Przez zmianę przepisów i zamrożenie większości technologii obecnych w F1, a także pędem świata w stronę alternatywnych źródeł energii wyścigi samochodowe przestały pełnić rolę poligonu doświadczalnego dla producentów. Dawniej to właśnie z wyścigów technologia przechodziła do przemysłu samochodowego i zwykłych ludzi. Aktywne zawieszenia, ABS, ESP i inne udogodnienia elektroniczne właśnie dzięki F1 zagościły w naszych samochodach. Teraz jednak, poza półautomatycznymi skrzyniami biegów, trudno szukać technologii rodem z królowej wyścigów.

FIA wyszła jednak z propozycją: wprowadźmy system, dzięki któremu wasze samochody będą miały więcej mocy i staną się szybsze, a przy okazji skorzystają na tym producenci samochodów i samo FIA, które nie będzie słyszeć już protestów zespołów, które nie mają czym się zajmować, bo technologie są zamrożone.

FIA dała zespołom pełną dowolność w budowie nowego systemu. Założenia są proste: energię z hamowania możemy zebrać, zmagazynować i po naciśnięciu przycisku - wykorzystać. Sposób w jaki kolejne ekipy podejdą do tematu nie jest jednak objęty żadnym regulaminem: może być to urządzenie dowolnego typu i jedynie ograniczono jego maksymalną moc na okrążeniu do 400 kJ. Aby to zobrazować - to np. dodatkowe 54 KM przez 10 sekund na okrążeniu. Moc nie do pogardzenia, nawet dla najlepszych.

Jednakże nie ma nic za darmo, przynajmniej na razie. KERS w obecnej fazie rozwoju jest duży i ciężki. Poprzez swoją wielkość, KERS wpłynie znacząco na budowę samochodu. System zostanie umieszczony za kierowcą, a przed silnikiem, co wydłuży rozstaw osi auta, a jego ciężar sprawi, że podniesie się środek ciężkości. Urządzenie to waży w tej chwili około 25 kilogramów, których zabraknie do lepszego rozłożenia balansu samochodu. Martin Whitmarsh, dyrektor techniczny McLarena, przyznał nawet, że jego zespół rozważa zbudowanie dwóch odmiennych samochodów - jednego z KERS, a drugiego bez niego, gdyż jego zdaniem w tej chwili system odzyskiwania energii nie da korzyści na wszystkich torach.

Podobnie uważa Mike Gascoyne, dyrektor techniczny ekipy Force India: "Jeśli możesz wrzucić system KERS i będziesz dalej w limicie wagi, będzie on korzystny, ale przy tym niekorzystne jest to, że to balast, którego nie możesz ruszyć." Co więcej, poza samym urządzeniem do odzyskiwania energii, gdzieś w samochodzie trzeba rozłożyć baterie, które zmagazynują przez pewien czas do (maksymalnie) 600 kJ energii. Waga całości, pomimo korzyści płynących z mocy, może dość negatywnie wpłynąć na zachowanie samochodu.

Poza swoją wielkością i ciężarem KERS wydaje się być bardzo niebezpieczny. Podczas testów urządzenia doszło do pożaru w siedzibie Red Bull Racing w Milton Keynes, a także do porażenia jednego z mechaników ekipy BMW Sauber na torze w Walencji. Od razu nasuwają się pytania - a co, jeśli do przeskoku iskry doszło by podczas tankowania w czasie jednego z wyścigów? Gdy wprowadzono nakaz tankowania podczas Grand Prix w 1994 roku, boleśnie odczuł to Jos Verstappen, który przeżył piekło na torze Hockenheim, gdy jego Benetton zapalił się. Teraz wprowadzenie KERS może skończyć się jeszcze gorzej.

Pomimo dużych obaw o bezpieczeństwo pewne jest, że część ekip zaryzykuje i wprowadzi nie do końca sprawdzone systemy. Oczywiście ekipy dysponujące dużymi finansami i olbrzymimi zespołami technicznymi, jak McLaren czy Toyota, będą mogły sobie pozwolić na budowę dwóch samochodów czy zabawę z KERS, jednakże lwia część stawki postawi wszystko na jedną kartę. "Koniec końców będzie to przynosić korzyść, a jeśli tak będzie, wtedy większość zespołów z tego skorzysta" - zapewnia Mike Gascoyne.

Nie wszyscy jednak wydają się mieć problemy z systemem odzyskiwania energii kinetycznej. Honda jakiś czas temu poinformowała, że ma za sobą udane testy nowego systemu, McLaren zapewnił, że rozważa różne możliwości, ale nie poda zbyt wielu informacji przed sezonem 2009, a Ferrari przyznało się, że ich przyszłoroczny model jest już w produkcji. Co to oznacza? W tej chwili niewiele, gdyż poważniejsi gracze nie zamierzają się przesadnie chwalić. A może wypadek BMW czy pożar Red Bulla nie jest tak naprawdę problemem z KERS, a jedynie zasłoną dymną, mającą odsunąć uwagę? Martin Whitmarsh skomentował to tak: "Tak jak możecie sobie wyobrazić, jak każdy zespół Formuły 1, nie zamierzamy pokazywać co mamy w rękach."

Jedno jest pewne - wprowadzenie KERS w połączeniu z brakiem obowiązku jego stosowania w 2009 roku może sprawić, że na torze znów zaczniemy oglądać zupełnie odmienne samochody, a z wyścigu na wyścig układ stawki będzie się zmieniał. Poza tym, brak dopracowania systemu odzyskiwania energii powinien zaowocować zawodnością bolidów, a przez to pewną nieprzewidywalnością wyników kolejnych wyścigów.